Khảo sát đặc điểm vi học, thành phần hóa thực vật và hoạt tính sinh học của cây Đuôi chuột (Stachytarpheta jamaicensis (L.) Verbenaceae)

Abstract

Cây Đuôi chuột (Stachytarpheta jamaicensis (L.), họ Verbenaceae) là cây thân thảo lâu năm, có nhiều tác dụng sinh học trong điều trị để có thể trở thành một nguồn dược liệu tiềm năng. Nghiên cứu được thực hiện nhằm cung cấp dữ liệu khoa học phục vụ định danh, phân biệt với các loài thực vật khác và bước đầu đánh giá một số hoạt tính sinh học. Tiến hành mô tả đặc điểm hình thái, vi phẫu, phân tích bột dược liệu, định tính sơ bộ thành phần hóa thực vật, đồng thời khảo sát hoạt tính chống oxy hóa (theo mô hình DPPH) và khả năng ức chế enzym α-glucosidase. Kết quả cho thấy các bộ phận rễ, thân, lá, hoa đều chứa flavonoid, saponin, coumarin và tanin. Trong số các mẫu, cao ethanol của lá thể hiện hoạt tính chống oxy hóa mạnh nhất, IC₅₀ = (36,11 ± 1,11) µg/mL và khả năng ức chế enzym α-glucosidase tốt nhất, IC₅₀ = (265,07 ± 4,57) µg/mL. Đặc biệt, đây là nghiên cứu đầu tiên tại Việt Nam tiến hành thử nghiệm hoạt tính chống oxy hóa và ức chế enzym α-glucosidase trên từng bộ phận của cây Đuôi chuột. Những kết quả này là cơ sở khoa học quan trọng cho các nghiên cứu sâu hơn về thành phần hóa học và tiêu chuẩn hóa dược liệu từ loài thực vật này.