Trí tuệ nhân tạo trong hành nghề luật: nhìn từ mô hình Garfield.Law và một số gợi mở cho Việt Nam

Abstract

Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 và Chiến lược quốc gia về trí tuệ nhân tạo (AI) đến năm 2030, công nghệ AI đang thâm nhập sâu vào nhiều lĩnh vực, bao gồm cả ngành luật. Việt Nam đặt mục tiêu trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo AI của ASEAN và đang xây dựng khung pháp lý nhằm thúc đẩy ứng dụng AI có trách nhiệm. Mới đây, sự kiện công ty luật Garfield.Law (Anh) được Cơ quan Quản lý Luật sư Anh và xứ Wales (SRA) cấp phép hoạt động đã thu hút sự chú ý toàn cầu. Đây là công ty luật đầu tiên được vận hành hoàn toàn bằng AI, cung cấp dịch vụ pháp lý với chi phí thấp, hiệu quả cao, đặc biệt trong hỗ trợ giải quyết tranh chấp dân sự và thu hồi nợ nhỏ. Mô hình này được kỳ vọng góp phần tăng khả năng tiếp cận công lý cho người dân và doanh nghiệp nhỏ. Tuy nhiên, việc áp dụng mô hình tương tự tại Việt Nam đặt ra nhiều thách thức, từ yêu cầu về khuôn khổ pháp lý, trách nhiệm nghề nghiệp, đến vấn đề bảo mật và giám sát hoạt động của hệ thống AI. Bài tham luận này phân tích mô hình Garfield.Law, từ đó rút ra bài học và đề xuất định hướng xây dựng hành lang pháp lý cho việc ứng dụng AI trong hoạt động hành nghề luật sư tại Việt Nam.