Phát triển du lịch đặc thù gắn với nông trại thanh long tại Huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận: hướng tiếp cận từ du lịch trải nghiệm và vai trò của cộng đồng nông dân

Abstract

Bình Thuận là thủ phủ thanh long của cả nước, với diện tích hơn 29.000 ha vào năm 2018. Tuy nhiên, từ năm 2019–2024, diện tích và sản lượng liên tục giảm, từ 33.700 ha (650.000 tấn năm 2020) xuống còn khoảng 26.500 ha (570.000 tấn cuối năm 2023). Trước thực trạng đó, phát triển du lịch gắn với nông trại thanh long tại Hàm Thuận Nam – nơi có diện tích khoảng 13.000 ha – được xem là hướng đi mới. Bài viết phân tích hiện trạng nông nghiệp, tiềm năng du lịch trải nghiệm tại địa phương, nhấn mạnh vai trò của nông dân trong loại hình du lịch đặc thù này. Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính, tổng hợp số liệu từ Sở NN‑PTNT, Tổng cục Thống kê, báo chí (2018–2024), khảo sát một số nông trại tiêu biểu và phỏng vấn sâu với chủ vườn, du khách, cán bộ quản lý. Kết quả cho thấy du lịch trải nghiệm tại vườn thanh long giúp tăng giá trị sản phẩm, tạo thêm thu nhập 20–30 % cho nông dân, đa dạng sinh kế và nâng cao vai trò cộng đồng. Bài viết đánh giá các mô hình lý luận (liên kết “3 nhà”, “nông dân làm du lịch”), thiết kế tour mẫu 7 ngày 6 đêm và đề xuất giải pháp phát triển bền vững như: hoàn thiện chính sách, đào tạo kỹ năng, đầu tư hạ tầng, xây trung tâm trải nghiệm mẫu, đẩy mạnh truyền thông và xúc tiến du lịch.