Nghiên cứu thành phần hóa học và tác dụng kháng viêm của các chất phân lập từ phân đoạn chiết dùng CHCl3 của cao rễ cây Dây khai (Coptosapelta flavescens Korth., Rubiaceae)

Abstract

Cây Dây khai phân bố đặc hữu ở Việt Nam, từ lâu đã được người Hrê sử dụng làm
dược liệu điều trị giun sán, viêm khớp, chấn thương. Nghiên cứu này xác định thành
phần hóa học của rễ cây Dây khai bằng chiết tách cao rễ Dây khai theo 3 phân đoạn
tương ứng với các dung môi CHCl3, EtOAc và n-BuOH. Sản phẩm của phân đoạn chiết
với CHCl3 được tiến hành sắc kí cột với silica gel, kết hợp kĩ thuật tinh chế thu được 2
chất C1 và C2. Trên cơ sở dữ liệu phổ khối (mass spectrum – MS) và phổ cộng hưởng
tử hạt nhân (nuclear magnetic resonance – NMR), cấu trúc của C1 và C2 được xác định
là khung triterpen với tên gọi lần lượt là 3β-O-β-D-quinovopyranosid pyrocincholic
acid và acid pyroquinovic. Hai chất này đều có khả năng kháng viêm trên mô hình ức
chế NO trên tế bào RAW264.7. Ở nồng độ 30 μM, C1 và C2 cho khả năng ức chế lần
lượt là (52,38 ± 0,79 và 20,37 ± 0,53) %. Đây là 2 dẫn chất triterpen mới được phân lập
trong rễ cây Dây khai.